Punchen

 

KUNSTBESCHOUWING - Champignon en sluier

 Jaaropdracht Kunstebschouwing TOUR 2020-2021

Champignon en sluier

Vrouwen, sluiers, arabisch, gendergelijkheid en ... champignons. 
Ik heb geëxperimeteerd en gespeeld: de champignon is verbeeld maar het schetsboek is nooit af. Oneindig wat je met een dergelijke vorm allemaal kan doen!  

Op het thema sluiers en vrouwen borduur ik verder voor Textiele Kunsten en Weefontwerp binnen ons jaarthema 'Licht'.

Yes de champignon rules... 

 Naar Schetsboek   

Cultuurcoach van Oud-Noord naar Noord

In 2019 is de pilot cultuurcoach gestart op verzoek van de Gemeente Tilburg. Deze loopt door tot einde schooljaar 2020-2021. De aanleiding is een gezamenlijk streven van CiST, Art-fact en Factorium naar een kwalitatieve verbeteringsslag van cultuureducatie in verbinding met de wijk en met het oog op  verduurzaming en gelijke kansen voor alle kinderen in Tilburg. 

Ik ben een van de cutuurcoaches en heb vorig schooljaar cultuureducatie geprogrammeerd voor BS De Vijf Hoeven vanuit het thema Schônste wijk - een leukere, schonere actievere wijk. Ik zag als cultuuraanjager en cultuurcoach met dit wijkthema een kansrijke verbindingsmogelijkheid tussen school en wijk. Nu een jaar later heeft er een verschuiving plaatsgevonden in mijn werkgebied. 

De kinderen van BS De Vijf Hoeven die mee hebben gedaan, vonden het geweldig, echter, de verbinding school-wijk bleef uit. Met wederzijdse instemming is besloten de pilot in Oud-Noord voor BS De Vijf Hoeven te beëindigen met ingang van schooljaar 20-21. 

NAAR OVERZICHT PROGRAMMERING 

Ik ben in september de zomer gestart met een oriëterend onderzoek in Tilburg Noord, dat loopt vanwege corona en de opstart van het schooljaar wat uit en is afgerond in december 2020. 

Foto: Valentina's fotografie 

'​Cultuureducatie is verfrissend want het neemt kinderen mee naar een wereld vol creativiteit waaraan geen cijfers hangen en waarin ze het niet 'fout' kunnen doen. Daar groeien ze van, persoonlijk en als deelnemer aan de (Tilburgse) maatschappij. Ze bouwen meer zelfvertrouwen op, worden weerbaarder, ontwikkelen een grotere en bredere kijk op de dingen en op anderen en kunnen zich zelfs eventjes heel erg knap en kunstenaar voelen. Dat heeft ook te maken met de mindset. Die kun je ze meegeven. Zelfs als (of misschien vooral als) ze niet goed zijn in taal en rekenen. Ze leren dat de wereld meer is dan moeten presteren en leren een taal gebruiken die ze allang kennen: die van hun innerlijk.' 

 

Schônste wijk HACKT

Schônste wijk HACKT was 3 t/m 7 augustus 2020, een week vol fantastische artistieke- en groene aanpassingen om Tilburg Hasselt nòg leuker te maken.  

Gert Brunnink, Sanja Veldhuis en Ro-Nalt Schrauwen gaven workshops in de Textielbuurt. Terwijl we bezig waren, kwamen nieuwsgierige wijkgenoten naar buiten. "Wat zijn jullie  eigenlijk aan het doen?" Zo leuk dat dit gebeurt als je lekker met wat mensen bezig bent. Zo maakten we kennis met Ton, een imker diie ook in onze de wijk hebben wonen. Die  vond het zo leuk dat we met de natuur in de wijk bezig waren, dat hij ons uit heeft genodigd om zijn bijenvolkje te komen bezoeken! 

Omdat er echt de wens is uit te zoeken hoe en of we moswanden in de openbare ruimte in de wijk kunnen maken om het mooier en koeler te maken, hebben we contact gelegd met mosmensen. We zijn spontaan uitgenodigd om op excursie te komen in Den Bosch voor een rondleiding bij de stadswallen, die ook bewust met mos bekleed zijn. Geweldig, toch?! 

Hoe verrassend en inspirerend was de afsluiting! Theaterstudent Job Griffijn gaf een poëtische voordracht over HACKT. Na de eerste workshop op maandag: "Wow, ik woon al 3 jaar in Tilburg maar had nog nooit echt plat Tilburgs gehoord. Ik heb wel een idee wat ik kan gaan doen vrijdag." , aldus 'import'-Job die de hele week incognito deelheeft genomen aan de workshops. Hij werd meteen in de armen gesloten door de andere deelnemers. Dat hij het zelf ook leuk vond, blijkt wel: "Ik dacht dan doe ik mijn voordracht en dan ga ik rond 20.00u weer naar huis." Job is tot 00:00u gebleven, net als veel wijkgenoten! 

Zangeres en Schônste meisje, Anouk Kamp, gitarist Corné Biekens en spontaan aangehaakte cajonspeler Jan Snels gaven ons muzikaal vertier. Dat werd een spontane een jamsessie waarbij wijkgenoot Rosalie Zandbergen samen met Anouk 'We wil Rock you ' ten gehore bracht. Rosalie blijkt een dijk van een stem te hebben, we waanden ons even in een Italiaanse opera. Plannen voor een wijkopera borrelden ter plekke omhoog. TJ zong met Anouk en opa Ton Supicious Minds (Elvis) en de avond was rond. Al met al een zeer geslaagde week. Wordt vervolgd!  ​

Productie filmpje: cornebiekens.nl 

Schônste wijk is een programma van Art-fact/ Buurtcultuur Tilburg 

Meer op schonstewijk.nl

Aankondiging Schônste wijk HACKT

Schônste wijk HACKT - een week vol fantastische workshops om de wijk met kleine artistieke- en groene aanpassingen nòg leuker te maken.  

Meer op schonstewijk.nl

Overpeinzingen van het Schônste wijk seizoen

Ik heb het afgelopen cultureel seizoen voor Schônste wijk overdacht en kom tot de conclusie dat het eigenlijk een behoorlijk roerig seizoen was en dat kwam niet alleen door corona en de maatregelen. Het was maf, vermoeiend, leuk en interessant. 

Alles komt goed - Atilla's Art locatie Textielplein (garagebox)

Van de samenwerking met Tim Hobbelmann naar het vertrek van Tim 

Van werkplaats naar werkplaatsloos in een garagebox; 

Van een hoopvolle samenwerking met Jessica den Hartog naar een mooi resultaat zoals het boek, samples;  

Van 2 naar 8 schilderingen in de wijk (een aantal wordt nog opgeleverd in augustus 2020) 

Van nieuwe samenwerkingen naar uitgestelde (TextielMuseum) of eenmalige

Van focus op de wijk naar wens uit te vliegen en stadsbreed te gaan 
Van professionele kunstenaars betrekken tot een soort coaching van jonge makers en studenten

Van het verzetten van een activiteitenprogramma met studenten naar Schônste wijk HACKT 

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Mooie dingen, minder mooie dingen, net als het leven: een groot experiment. Voor zowel Art-fact als voor mezelf heb ik een hoop input opgedaan. Nog meer inzicht in 'mijn' wijk; hoe je op verschillende manier kan proberen wijkbewoners te betrekken bij kunstenaars die schilderingen aanbrengen en daarbinnen wat werkt en wat niet; hoe je door gewoon de straat op te gaan nieuwe contacten legt en dat het niet gaat om de schaal maar om de ervaring van het kleine geïnteresseerde clubje dat wèl wil. 

Ik verbaas me er regelmatig over dat kunstenaars en studenten op gesprek komen, zonder de moeite te nemen om de site van Schônste wijk te bekijken, zodat ze weten wat voor verbindend programma we met elkaar voor ogen hebben. Of dat ze deze 'uithoek' van Tilburg niet interessant vinden en liever in de Spoorzone of het centrum willen performen, terwijl juist de intieme setting van een wijk als de Hasselt, zoveel kan losmaken. Persberichten over de schilderingen waarbij er mooie foto's en interviews zijn met de makers van andere schilderingen in de stad en waar er met geen woord over Schônste wijk gerept wordt. Ik maak me er soms best druk om want mijn hart gaat echt sneller kloppen van dit programma. Maar wat ik ècht interessant vond dit jaar: de positiviteit van 'Alles komt goed' een quote van het werk van Atilla's Art. Dus laat los, ga door, geniet en maak plezier. 

Ik ben benieuwd wat het volgend culturele seizoen ons brengt!  

Toegevoegde waarde culturele sector aan Tilburg ... vlgs Roy

'Vindt u uw toegevoegde waarde aan Tilburg niet nogal twijfelachtig?' Deze vraag kreeg ik van 'Roy' (?) in onderstaande mail ... 

Geachte culturele sector van Tilburg, 
Vindt u uw toegevoegde waarde aan Tilburg niet nogal twijfelachtig? 

- De zalen zijn leeg, 
- de beeldende kunst ziet er niet uit, 
- gehuppel noemt men dans, 
- de dichtkunst kent geen nivo, 
- en van sommige muziek loop je liever weg. 

Het geheel is gedrenkt in een politiek ideologisch extreem linkse saus, die ieder beticht van fascisme en racisme op het moment dat er openlijk getwijfeld wordt aan de kwaliteit van de cultuursector in zijn geheel. 

Het publiek, dat wel komt kijken, is over het algemeen ouders, familie of vrienden. Verder is de hele sector een ‘voor ons/door ons’ feestje waar de rest van Tilburg geen interesse in heeft. 

Wat krijgt de Tilburger hiervoor terug? Lelijke koude inhoudsloze fantasieloze constructies van staal en beton waarvan men zelf niet eens meer weet dat het kunst is maar het wel de noemer ‘kunst in de publieke ruimte’ mag dragen. Zo droevig is de situatie! 

En de rekening? Elke euro die uw vereninging krijgt van de Gemeente Tilburg wordt geleend. Deze gemeente kan op geen enkele manier haar broek ophouden en moet wel lenen.

Helaas voor u betekent dit dat ook uzelf kan begrijpen dat dit stopt! Indien u uw werkervaring slechts in de culturele sector heeft opgedaan, dan kunt beslist nog aan de slag in de logistiek en ze zoeken nog schoonmakers. 

De groeten en geniet ervan zolang het nog kan duren. 
Roy 

Beste Roy, 
Bedankt voor uw mail. Ken ik u? Wel een beetje een vreemd e-mailadres. 7 Zuilen, ik ken alleen de vijf zuilen vanuit de Islam. En gefluister? U lijkt eerder te schreeuwen in mijn beleving. 
Wat kunst precies is, weet ik niet. Maar ik ben dan ook niet 'de' culturele sector. Is het voor u misschien: 

• de zalen zijn vol
  ... dus hoe meer mensen in de zaal, hoe meer het kunst is, zoals de Van den Ende musicals? Zelf geniet ik over het algemeen meer van wat kleinere voorstellingen of legere zalen. Ik hou niet zo van met massa's naar hetzelfde kijken, alhoewel een operavoorstelling van bijvoorbeeld Puccini, zou ik best graag zien in een oud theater maar dat heb ik nog niet vaak gedaan. Niet omdat ik het niet wil maar omdat een kaartje het zo duur is. 

• de beeldende kunst ziet er wel uit
  Wat is dat dan 'er uit zien' of niet? U bedoelt mooi-niet mooi? Maar beeldbeleving, is toch voor iedereen anders? Is het niet zo dat dat wat de massa mooi vindt, per definitie geen kunst is? Ik zeg maar wat hoor, ik weet het ook niet. 

• alle bewegingen in dans behalve huppelen 
  Welke bewegingen zijn dan kunst? Mag een hosbeweging wel? Of een koprol maken? 

• de dichtkunst die wel niveau kent
  Kent u veel werk vanTilburgse dichters? Ik niet echt. Of doelt u op A.H.J. Dautzenberg en de stijl van andere stadsdichters? Ik ben er niet per se altijd fan van maar artistieke branieschoppers moeten er ook zijn en zij maken gedichten over stadsthema's. Ikzelf hou meer van beeldende poëzie zoals deze haiku, maar die is niet van een Tilburgse dichter: 
  Een bliksemschicht flitst en een purperreiger schreeuwt in de duisternis. 
  Basho (1644 – 1694) 
  Ik vind dit mooi omdat ik hou van het beeld en geluid dat het bij me oproept. Maar dat zal ook niet iedereen vinden. Stel weinig mensen vinden dat: is het dan wel of geen goed niveau. 

• en van sommige muziek liever blijven zitten
  Blijven zitten of weg lopen kan dat niet dezelfde emotie uitdrukken? Ik ben ooit eens naar een concert geweest in Paradox. Het heette The Thing, nou de naam zei al genoeg. Er waren 3 mensen, ik vond het afschuwelijk wat ik hoorde. Toch ben ik gebleven om de irritatie te voelen. Ik ging op onderzoek uit naar wat het dan was waarom ik eigenlijk weg wilde. De muziek zette me dus aan het denken over wat ik wel mooi vind. Ik vond dat een leuk intern onderzoek maar ja .. u loopt liever weg begrijp ik?  

Of het met deze aanpassingen wel kunst is, weet ik niet. Het schetst echter wel een ander beeld en dat vind ik interessant. 
U klinkt overigens wel erg gefrustreerd. U spreekt namens de rest van Tilburg, lees ik. Heeft u ze  geconsulteerd? 
Wat stopt er precies? Als ik dat weet, kan ik het misschien begrijpen...
Dank u wel voor uw tips betreffende werk voor de toekomst. Tot die tijd zal ik inderdaad genieten. Moet men dat niet altijd doen? Van niets is bekend hoe lang het duurt, hè? Misschien zijn er in de toekomst wel slimme robots die als schoonmaker werken. Niet dat ik vies ben van schoonmaakwerk hoor, ik heb van alles gedaan om inkomen te vergaren. Logistiek trekt me ook wel. Ik denk dat ik dat wel zou kunnen. 

De groeten terug. En ook voor u geldt: geniet ervan, het leven gaat toch al zo snel voorbij, 

Tommie  

PS Het is niveau i.p.v. nivo en vereniging i.p.v. vereninging. niet dat ik altijd foutloos schrijf hoor maar het viel me op. 
------

Na wat webonderzoek, blijkt dat deze meneer zich ooit kandidaat heeft gesteld voor de SP en ook wel eens gaststukken schrijft voor tilburgers.nl. Beetje raar om deze mail vanuit een acountnaam gefluister eindigend op 7 zuilen te sturen aan 'de'culturele secor (aan KASTEEL013) en alleen te ondertekenen met een voornaam. Maar goed, ook wel amusant en het zet me aan het denken!  

Expositie Sanseviera in plantentuin Meise

Deze expositie is een eerbetoon van het gele huis aan onze in 2018 overleden juf Christine. Stella's sister is een vervolg op LEGMATICS1 en De was van Sas: Stella. Het proces gaat verder. Hier heb ik allerlei knoop- en weeftechnieken onderzocht met zoveel mogelijk natuurlijke vezels gewerkt. Dit keer kwam de muziek naar mij toe en schreef ik hem niet zelf. Ik hoorde het en wist, dit hoort bij de reis die Stella's sister heeft afgelegd en bij Christine. 

Mijn oorspronkelijke idee Penis pendulus, werd afgekeurd door mijn huidige juf. In de plantentuin staat een reuze aronskelk ook wel gekscherend penisbloem genoemd. Voor mij was dit een logisch vervolgwerk op mijn vorige werken en het zou prachtig worden en lang: 4 meter. Een deel had ik al gemaakt. Maar helaas, mijn juf het niet aan. Misschien ook gelukkig dat werd afgekeurd, al was ik in eerste instantie woest: anders zou mijn oervrouw er misschien wel nooit geweest zijn. Het idee hangt nog in mijn hoofd, misschien komt de Penis pendulus er toch nog wel maar in de Plantentuin van Meise, daar hoorde hij thuis.

Ook Stella's sister maakte weer de nodige reacties los. 'Ik voelde een intens verdriet.'; 'Wat een akelig gezicht, alsof ze gekeeld wordt.'; 'Wow prachtig, wat een mooie uitstraling heeft ze.'; 'Ze hangt er niet meer.' Ze gaat duidelijk in de omgeving op, iemand was haar straal voorbij was gelopen, haha. Eigenlijk jammer dat ik ook hier weer geen camera op heb kunnen hangen. 

Een opening zou plaatsvinden in december 2019 in het kasteeltje in de plantentuin. Helaas ging deze wegens archeologische vondsten in de plantentuin en de door kuilen en modder onbegaanbare paden niet door. Dan maar een Finissage, in april. Tja, Corona... dus ging niet door. 

Stella's sister hangt er nog steeds, fier, al 8 maanden. In de natte serre vlakbij de orchideeën. Ze ziet er intussen uit als een verzopen katje, en wordt langzaam overgenomen door zwarte schimmeltjes. Geweldig dat vergankelijkheid en verval zichtbaar worden. Mentaal blijft ze overeind staan, mijn oervrouw.
Als het goed is, wordt de expositie in oktober 2020 toch weer een maandje opgebouwd. Althans dat hopen we.

Cultuuraanjager èn cultuurcoach

Sinds juni 2019 ben ik cultuurcoach op BS De Vijf Hoeven. Mijn rol is om een goed aanbod samen te stellen dat kinderen kennis laat maken met verschillende vormen van kunst en cultuur. Kennismaken met en talentontwikkeling staat centraal.  

Deze opdracht van CiST sluit wat mij betreft naadloos aan bij wat ik doe als cultuuraanjager voor Art-fact in de wijk Hasselt Goirke-West.

Cultuurcoach versus cultuuraanjager

Er zijn raakvlakken en verschillen tussen cultuur aanjagen en cultuur coachen. Cultuurcoach ben ik in opdracht van CiST (Cultuur in Scholen Tilburg) en daar ligt het zwaartepunt op leren. Het aanjagen is  belegd bij Art-fact, stichting en platform (amateur)kunst in de vrije tijd.

Als cultuurcoach is mijn opdracht het onderwijs steviger met het culturele veld te verbinden. Leren doe je overal, in school èn daarbuiten. Ik stimuleer talentontwikkeling op het vlak van kunst via een vraaggericht aanbod. De directeur van BS De Vijf Hoeven  is schoolICC-er (interne cultuurcoördinator) en geeft mij de opdracht dit op te pikken om binnenschools aanbod naadloos te laten aansluiten bij hun IPC (International Primary Curriculum). Dat was een prettige start omdat ik zo het culturele veld dat zich op onderwijs richt, goed kan onderzoeken en leer kennen. Vanuit IPC wordt kunst en cultuur geïntegreerd aangeboden. Voor de groepen 6-7-8 is er zelfs een docent creatief. Ook wordt er geëxperimenteerd met het aanbod van lessen muziek door een professionele muziekdocent. Wat een fijne luxe, 2 vakdocenten!
De komende tijd ga ik puzzelen met het vraagericht afnemen van kunstaanbod op maat dat beide vakprofessionals niet aanbieden en waar bij groepsleerkrachten wensen liggen voor hun leerlingen. 

Het leren en beoefenen van kunst en cultuur in de vrije tijd kan plaatsvinden in het naschoolse. Ik denk dat het zinvol is om vanuit binnenschoolse kunstlessen te werken, behoeften op te halen bij leerlingen en dat te vertalen naar een buitenschools maataanbod waarbij ze hun ontdekte interesse kunnen uitdiepen, hun talent kunnen ontdekken of verder kunnen ontwikkelen.  

Als cultuuraanjager scout ik op wijkniveau maatschappelijke vragen bij wijkbewoners, organisaties of specifieke doelgroepen. Samen met kunstenaars vertaal ik die naar een artistiek antwoord dat we aanbieden als community-artprogramma. Kern van wat ik doe is contacten leggen met het oog op een duurzame relatie en verbinding van gemeenschappelijke thema's d.m.v. kunst en cultuur; inhoud bedenken en plannen, programma-coordinatie. Vanuit Art-fact willen we impact bereiken door middel van community-art. Hierbij gaat het in Hasselt Goirke-West vooral om het vergroten van de leefbaarheid n.a.v. een gemeenschappelijk gekozen thema.  

Verbinding cultuuraanjager en cultuurcoach werkzaamheden 

Schônste wijk is het huidige programma dat ik invul en coördineer als aanjager. Centraal hierbij staat vergroting van de leefbaarheid van GoirkeWest-Hasselt vanuit de insteek mooier, schoner, actiever. De school had op moment van start zelf geen thema in gedachten voor het naschoolse, wel de wens om school meer te verbinden met de wijk en kinderen een breed aanbod te bieden. Als experiment leg ik met het buitenschoolse aanbod de verbinding met de wijk via de insteek van Schônste wijk,  mooier, schoner, actiever, dat wil toch iedereen?! De wijk in school - de school in de wijk. Workshops vinden niet per se op school plaats maar juist bij makers in de wijk zodat voor kinderen ook het creatieve werkveld wordt uitgebreid.  

Artistieke antwoorden met het Schônste wijk programma zijn o.a. murals als community-project op strategische locaties in de wijk, een wijkwerkplaats die dient als broedplaats voor ideeën die we samen met de wijk uitwerken en realiseren en waar we met kunstenaars de (esthetische) waarde van (plastic) afval onderzoeken. En ik zie meteen haakjes hoe je dat kunt verbinden aan buitenschoolse kunst- en cultuur. 

·       Bijvoorbeeld een workshop van een urban kunstenaar passend bij een thema waar oriëntatie op jezelf en de wereld aan bod komt. Buitenschools komt diezelfde kunstenaar terug geeft kinderen een lessenserie urban schilderen in zijn/ haar atelier in de wijk. 

·       Plastic kun je vertalen naar materiaalexperimenten. Wat kun je met afval plastic als materiaal om iets van waarde te maken?  

·       Hoe kijken kinderen naar de wijk? Weten ze uberhaupt hoe ze anders, creatief  kunnen kijken? Ook daar is een partner in het culturele veld voor te vinden.

Een vertaalslag naar onderwijs is vanuit Schônste wijk goed en zinvol te maken. Ik ben benieuwd of dit gaat lukken, hoe dit zich gaat ontwikkelen en vooral hoe dit ontvangen wordt door kinderen.  

Mijn uitkomen ... LEGMATICS 1 en Stella

Wat was het spannend! Voor de eerste keer met eigen beeldend werk deelnemen aan een expositie. Mijn gedachtengang, ik maak voor mezelf. Het komt uit mijn ziel maar er zit geen hoger doel achter. Toch denk ik wel dat het een boodschap heeft voor wie die wil horen. 

Grappig de onverwachte diversiteit aan reacties. Het ging echt van negeren en afkeer tot lachen en diep in gedachten Stella onderzoeken. 'Speels', 'Je raakt het collectieve bewustzijn', 'Boeiend', 'Ik vind het niet echt mooi.'Wat een verdrietige muziek.', 'Ik denk aan Wim Delvoye!'

Kers op de taart was dat de jury mij veelbelovend heeft genoemd. En ik weet ook, er komt meer, veel meer. Het zit al jaren in me en nu is er geen weg terug :-)

Corné Biekens maakte video's bij LEGMATICS 1 en De was van Sas: Stella.