27 september 2019

Cultuuraanjager èn cultuurcoach


Sinds juni 2019 ben ik cultuurcoach op BS De Vijf Hoeven. Mijn rol is om een goed aanbod samen te stellen dat kinderen kennis laat maken met verschillende vormen van kunst en cultuur. Kennismaken met en talentontwikkeling staat centraal.  

Deze opdracht van CiST sluit wat mij betreft naadloos aan bij wat ik doe als cultuuraanjager voor Art-fact in de wijk Hasselt Goirke-West.


Cultuurcoach versus cultuuraanjager
Er zijn raakvlakken en verschillen tussen cultuur aanjagen en cultuur coachen. Cultuurcoach ben ik in opdracht van CiST (Cultuur in Scholen Tilburg) en daar ligt het zwaartepunt op leren. Het aanjagen is  belegd bij Art-fact, stichting en platform (amateur)kunst in de vrije tijd.

Als cultuurcoach is mijn opdracht het onderwijs steviger met het culturele veld te verbinden. Leren doe je overal, in school èn daarbuiten. Ik stimuleer talentontwikkeling op het vlak van kunst via een vraaggericht aanbod. De directeur van BS De Vijf Hoeven  is schoolICC-er (interne cultuurcoördinator) en geeft mij de opdracht dit op te pikken om binnenschools aanbod naadloos te laten aansluiten bij hun IPC (International Primary Curriculum). Dat was een prettige start omdat ik zo het culturele veld dat zich op onderwijs richt, goed kan onderzoeken en leer kennen. Vanuit IPC wordt kunst en cultuur geïntegreerd aangeboden. Voor de groepen 6-7-8 is er zelfs een docent creatief. Ook wordt er geëxperimenteerd met het aanbod van lessen muziek door een professionele muziekdocent. Wat een fijne luxe, 2 vakdocenten!
De komende tijd ga ik puzzelen met het vraagericht afnemen van kunstaanbod op maat dat beide vakprofessionals niet aanbieden en waar bij groepsleerkrachten wensen liggen voor hun leerlingen. 

Het leren en beoefenen van kunst en cultuur in de vrije tijd kan plaatsvinden in het naschoolse. Ik denk dat het zinvol is om vanuit binnenschoolse kunstlessen te werken, behoeften op te halen bij leerlingen en dat te vertalen naar een buitenschools maataanbod waarbij ze hun ontdekte interesse kunnen uitdiepen, hun talent kunnen ontdekken of verder kunnen ontwikkelen.  

Als cultuuraanjager scout ik op wijkniveau maatschappelijke vragen bij wijkbewoners, organisaties of specifieke doelgroepen. Samen met kunstenaars vertaal ik die naar een artistiek antwoord dat we aanbieden als community-artprogramma. Kern van wat ik doe is contacten leggen met het oog op een duurzame relatie en verbinding van gemeenschappelijke thema's d.m.v. kunst en cultuur; inhoud bedenken en plannen, programma-coordinatie. Vanuit Art-fact willen we impact bereiken door middel van community-art. Hierbij gaat het in Hasselt Goirke-West vooral om het vergroten van de leefbaarheid n.a.v. een gemeenschappelijk gekozen thema.  


Verbinding cultuuraanjager en cultuurcoach werkzaamheden 
Schônste wijk is het huidige programma dat ik invul en coördineer als aanjager. Centraal hierbij staat vergroting van de leefbaarheid van GoirkeWest-Hasselt vanuit de insteek mooier, schoner, actiever. De school had op moment van start zelf geen thema in gedachten voor het naschoolse, wel de wens om school meer te verbinden met de wijk en kinderen een breed aanbod te bieden. Als experiment leg ik met het buitenschoolse aanbod de verbinding met de wijk via de insteek van Schônste wijk,  mooier, schoner, actiever, dat wil toch iedereen?! De wijk in school - de school in de wijk. Workshops vinden niet per se op school plaats maar juist bij makers in de wijk zodat voor kinderen ook het creatieve werkveld wordt uitgebreid.  

Artistieke antwoorden met het Schônste wijk programma zijn o.a. murals als community-project op strategische locaties in de wijk, een wijkwerkplaats die dient als broedplaats voor ideeën die we samen met de wijk uitwerken en realiseren en waar we met kunstenaars de (esthetische) waarde van (plastic) afval onderzoeken. En ik zie meteen haakjes hoe je dat kunt verbinden aan buitenschoolse kunst- en cultuur. 

·       Bijvoorbeeld een workshop van een urban kunstenaar passend bij een thema waar oriëntatie op jezelf en de wereld aan bod komt. Buitenschools komt diezelfde kunstenaar terug geeft kinderen een lessenserie urban schilderen in zijn/ haar atelier in de wijk. 
·       Plastic kun je vertalen naar materiaalexperimenten. Wat kun je met afval plastic als materiaal om iets van waarde te maken?  
·       Hoe kijken kinderen naar de wijk? Weten ze uberhaupt hoe ze anders, creatief  kunnen kijken? Ook daar is een partner in het culturele veld voor te vinden.

Een vertaalslag naar onderwijs is vanuit Schônste wijk goed en zinvol te maken. Ik ben benieuwd of dit gaat lukken, hoe dit zich gaat ontwikkelen en vooral hoe dit ontvangen wordt door kinderen.